Impact in de cashewketen

Per jaar koopt Superunie ruim 1,5 miljoen kilogram cashewnoten in voor de Eigen Merk snack cashewnoten en de Eigen Merk notenmixen die cashewnoten bevatten. De keten voor deze producten is complex. Er zijn meerdere risico’s en impacts, bijvoorbeeld op het gebied van watergebruik, CO₂-uitstoot, leefbaar inkomen en kinderarbeid. Certificering vormt voor Superunie de basis als het gaat om risicomitigatie. Gecertificeerde cashewnoten zijn echter zeer beperkt beschikbaar.

Om de hoeveelheid gecertificeerde cashewnoten te vergroten, en als eerste stap richting risicomitigatie, hebben de supermarkten binnen het CBL afgesproken dat per 2030 de Eigen Merk snack cashewnoten duurzaam gecertificeerd zullen zijn. Cashewnoten zijn duurzaam gecertificeerd als zij voldoen aan de certificeringsvereisten van de ‘Cashew Basket of Standards’ voor boeren en verwerkers. Hierbij valt te denken aan certificeringen zoals Rainforest Alliance, Fairtrade, Sustainability Grown Certified, of een equivalent hiervan.

Waarom extra aandacht voor cashew?

In de cashewketen zijn nog altijd uitdagingen op het gebied van mensenrechten. Zo werken kinderen soms mee tijdens de oogst of in droogplaatsen, vaak omdat gezinnen afhankelijk zijn van extra inkomen. Daarnaast werken veel mensen zonder formeel contract en worden zij per stuk betaald. Dit kan leiden tot lage en onzekere inkomens, lange werkdagen en risico’s voor de gezondheid en veiligheid. Ook ontbreken in veel gevallen duidelijke mogelijkheden om klachten of zorgen te melden. Omdat veel vrouwen werkzaam zijn in de cashewverwerking, worden zij extra geraakt door deze omstandigheden.

Ook op milieugebied zijn er uitdagingen. De teelt vraagt veel water en vindt vaak plaats in kwetsbare gebieden. Daarnaast legt de lange keten – van productie in Afrika, verwerking in Azië tot consumptie in Europa – een zware CO₂-voetafdruk op het product.

Resultaten

In de cashewnotenindustrie is het gangbaar dat de teelt plaatsvindt in Afrika. De noten worden vervolgens gepeld in Azië waarna ze onder andere in Nederland worden verpakt. In de ideale situatie worden de cashewnoten gepeld in het land van herkomst, zodat daar waarde aan het product wordt toegevoegd, meer geld wordt verdiend en minder CO₂-uitstoot wordt veroorzaakt.

Pilot: cashewnoten in sta-zak
De cashewnoten in de sta-zak zijn een voorbeeld van het snack cashewnoten assortiment van Superunie en afkomstig uit Vietnam en Cambodja. In 2024 hebben we de afspraak kunnen maken dat de cashewnoten ook daar gepeld worden. Hiermee verminderen wij transportkilometers en CO₂-uitstoot. De cashewnoten die onder deze afspraak vallen, stromen vanaf 2025 de winkels van onze leden in.

Human Rights Impact Assessment
Superunie wil graag zo volledig mogelijk inzicht hebben in de specifieke risico’s in deze keten. Daarom is in 2025 een Human Rights Impact Assessment uitgevoerd voor de cashews in de sta-zak afkomstig uit Vietnam. Het doel hiervan is om de belangrijkste risico’s en impacts op het gebied van mensenrechten in kaart te brengen.

Bouwen aan de toekomst

Eind juli 2025 hebben we het finale HRIA rapport ontvangen. De resultaten hebben we met onze leverancier gedeeld en besproken. De komende periode zal een actieplan op worden gesteld en onderzoeken we de mogelijkheden tot certificering.