Tomaten uit Italië

Goede arbeidsomstandigheden

Superunie wil het voortouw blijven nemen op weg naar duurzame ketens. Producten uit hoge risicolanden en producten die in de aandacht staan, zoals producten van tomaten geteeld in Italië, hebben prioriteit. Voor een positieve impact op mens en milieu, werken we actief samen met onze leveranciers en zijn we transparant over onze vorderingen. Samen maken wij het verschil!

Impact in de tomatenketen

In blokjes, gepeld, gezeefd en als puree. De tomaat in blik, glas of pak komt in allerlei soorten en maten voor en is onbetwist een van de populairste ingrediënten voor pastagerechten. Tomatenconserven zijn in verschillende landen verkrijgbaar, maar voor de Nederlandse consument zijn tomaten geteeld in Italië favoriet door de smaak en beleving. Jaarlijks koopt Superunie ongeveer 14 miljoen stuks eigen merk tomatenconserven uit Italië.

Als ketenspeler die wereldwijd inkoopt, kunnen we het verschil maken op weg naar duurzame handel. Hiervoor gaan we het gesprek aan met onze leveranciers. Wij vragen ze om informatie te verstrekken over de keten, controleren of ze voldoen aan gestelde voorwaarden op het gebied van sociale compliance en verwachten dat ze actief werken aan de juiste arbeidsomstandigheden van arbeiders in de tomatenteelt.

Wij blijven in gesprek met leveranciers over de arbeidsomstandigheden in de tomatenteelt

Waarom extra aandacht voor tomaten uit Italië?

In Italië worden tomaten grotendeels machinaal geoogst, maar in het zuiden wordt nog een klein deel handmatig geplukt. In dit gebied werken veel migranten als seizoenarbeiders. Deze groep is vatbaar voor uitbuiting, zo blijkt uit een rapport van Oxfam Novib (2018), waarin gesproken wordt van twaalfurige werkdagen, tegen weinig loon, onder de Zuid-Italiaanse zon. Volgens recente berichten in de media zijn hun werkomstandigheden nog steeds erbarmelijk. Controle verloopt moeizaam omdat er vaak met een tussenpersoon, een ‘caporalato’, wordt gewerkt. Superunie veroordeelt uitbuitingspraktijken en wil hier niet mee in verband worden gebracht. We willen daarom inzicht hebben en houden in de tomatenketen: waar worden onze tomaten geteeld, verwerkt en verpakt, door wie en onder welke omstandigheden.

Resultaten

We nemen de geluiden uit de markt serieus en blijven in gesprek met onze partners om eventuele sociale uitdagingen te verbeteren. Hoewel onze leveranciers goed contact onderhouden met boeren, blijft het lastig voor een retailer om vast te stellen of de boeren zich daadwerkelijk aan de regels houden. Het is verontrustend dat Italië in verschillende onderzoeken wordt aangemerkt als zogeheten ‘hoog-risicoketen’ als het gaat om schending van mensenrechten, specifiek in de ingeblikte tomatenhandel.

Samenwerking CBL en FNV
De FNV en het CBL zijn in 2021 een onafhankelijk onderzoek gestart, waarin de risico’s op bijvoorbeeld uitbuiting en illegale arbeid worden bevestigd. Hoewel de Nederlandse spelers gezamenlijk een klein aandeel (4,8%) van de totale Italiaanse ingeblikte tomatenexport afnemen, wil het CBL transparantie in de volledige keten bewerkstelligen. CBL heeft een actieplan opgesteld dat de supermarkten branchebreed uitvoeren. De FNV en het CBL gaan graag op korte termijn om tafel met de minister van Buitenlandse Zaken om de problematiek en de Nederlandse rol hierin te bespreken. Actie op Europees niveau is daarbij ook nodig. Daarnaast zullen parallelle acties volgen om de keten van binnenuit de verbeteren.

Actieplan Superunie
Superunie gaat een stap verder en stelt samen met haar leveranciers een eigen actieplan op. Als eerste stap zijn we in 2021 zelf naar Italië afgereisd om de situatie zelf te zien en in gesprek te gaan met onze leveranciers. Tijdens deze reis is een onafhankelijke onderzoeker, ingehuurd door het CBL en FNV, meegegaan. Daarnaast zijn we in gesprek gegaan met de nationale vakbond FLAI-CGIL en is een plek bezocht waar ongedocumenteerde migranten werken. Onze acties liggen op het gebied van supply chain mapping, auditing en compliance, sourcing en contractvorm en communicatie naar de consument.

Wij werken met leveranciers die weten wat er speelt in hun keten en handelen als ze op problemen stuiten

Succesvol op weg

Ontdek meer over onze activiteiten, voortgang, resultaten en uitdagingen.

Gezamelijk onderzoek CBL en FNV

Het CBL en de FNV starten een onderzoek naar de productieketen van ingeblikte tomaten afkomstig uit Italië. Eind 2021 hopen we in kaart te hebben welke specifieke risico's op schendingen van mensenrechten zich in de tomatenketen voordoen en welke verbeteringen nodig zijn.

Onderzoeksresultaten en actieplan CBL

Het CBL en FNV publiceren de resultaten van de human rights impact assessment. Het CBL heeft samen met haar leden een actieplan opgesteld naar aanleiding van de aanbevelingen in het rapport. Dit actieplan zullen de supermarkten branchebreed uitvoeren. In de loop van 2022 volgen ook de actieplannen van de individuele supermarkten.

SAC SPA: Blij met de controle

Wij zijn blij dat onze klanten, zoals Superunie, bewust worden van de sociale uitdagingen en hun leveranciers blijven controleren. Als alle partijen in de supply chain de overstap naar gecertificeerde leveranciers afdwingen, hebben malafide bedrijven geen toekomst.

Giaguaro SPA: Bewustzijn vergroten

Giaguaro werkt al jaren aan het verbeteren van de omstandigheden voor de arbeiders. De betrokkenheid van onze klanten, zoals Superunie, en onze leveranciers is de sleutel tot het ontwikkelen van blijvende verandering.

Reactie CBL op Keuringsdienst van Waarde

Het uitbannen van arbeidsmisstanden vraagt blijvende gezamenlijke inspanning van partijen uit de voedselketen, overheden én vakbonden. De Keuringsdienst van Waarde besteedt in een reeks uitzendingen aandacht aan misstanden. Lees hier meer over de reactie van het CBL.

Superunie bezoekt leveranciers

De inkoper van tomatenconserven en de procesmanager Duurzame Handel van Superunie zijn naar Italië afgereisd in 2021. Voor deze reis is een onafhankelijke onderzoeker, ingehuurd door het CBL en FNV, uitgenodigd voor het uitvoeren van de recent gepubliceerde Human Risk Impact Assessment.

Bouwen aan de toekomst

Een groot deel van de adviezen uit het onderzoeksrapport van FNV en CBL aan retailers zijn al onderdeel van Superunie’s werkwijze op het gebied van tomatenconserven. Denk aan contractuele eisen van ketentransparantie tot op het niveau van de boeren voor leveranciers en het overleggen van auditrapporten. We handelen in goed vertrouwen, maar we blijven ons ook in 2022 inzetten voor een transparante keten tot aan de arbeiders op het land. Superunie gaat door met het bezoeken van de productielocaties en de tomatenplantages, met auditing, het nauw contact houden met de leveranciers en het meewerken aan methodes van controles door Italiaanse overheid.

De reis van onze tomatenconserven

Onze tomatenconserven worden gemaakt van Italiaanse tomaten, die lokaal verwerkt en verpakt worden, voordat ze op transport naar Nederland gaan. Alle reguliere tomaten worden machinaal geoogst. Enkel van de biologische tomaten wordt een kleine 10% met de hand geplukt.

Onze partners

Superunie werkt al jaren nauw samen met leverancier SAC SPA uit en Giaguaro SPA uit Sarno. Beide leveranciers zijn mede op basis van hun performance op sociaal gebied gekozen. Zij stellen strenge eisen aan de arbeidsomstandigheden arbeiders die werken voor de tomatenboeren en hebben verklaard dat in onze supply chains géén uitbuiting van seizoenarbeiders plaatsvindt. In 2021 is La Doria als nieuwe leverancier toegevoegd. Verder werkt Superunie binnen het CBL samen aan verhoogde ketentransparantie en wordt in dit collectief gewerkt aan de realisatie van het actieplan van het CBL.

SAC SPA - Italy

“Superunie is the first retailer to really delve deep into our chain. Normally, customers don’t look beyond the social certification of our production locations, but Superunie wants to understand and see how and with whom we work. And they want to see proof of the necessary certificates from all our growers and everyone who works with us. They are really the first with this approach. With Superunie it feels like we are in the chain together.”