Impact in de tomatenketen
Waarom extra aandacht voor tomaten uit Italië?
In Italië worden tomaten grotendeels machinaal geoogst, maar in het zuiden wordt nog een klein deel handmatig geplukt. In dit gebied werken veel migranten als seizoenarbeiders. Deze groep is vatbaar voor uitbuiting, zo blijkt uit een rapport van Oxfam Novib (2018), waarin gesproken wordt van twaalfurige werkdagen, tegen weinig loon, onder de Zuid-Italiaanse zon. Volgens recente berichten in de media zijn hun werkomstandigheden nog steeds erbarmelijk. Controle verloopt moeizaam omdat er vaak met een tussenpersoon, een ‘caporalato’, wordt gewerkt. Superunie veroordeelt uitbuitingspraktijken en wil hier niet mee in verband worden gebracht. We willen daarom inzicht hebben en houden in de tomatenketen: waar worden onze tomaten geteeld, verwerkt en verpakt, door wie en onder welke omstandigheden.
Resultaten
We nemen de geluiden uit de markt serieus en blijven in gesprek met onze partners om eventuele sociale uitdagingen te verbeteren. Hoewel onze leveranciers goed contact onderhouden met boeren, blijft het lastig voor een retailer om vast te stellen of de boeren zich daadwerkelijk aan de regels houden. Het is verontrustend dat Italië in verschillende onderzoeken wordt aangemerkt als zogeheten ‘hoog-risicoketen’ als het gaat om schending van mensenrechten, specifiek in de ingeblikte tomatenhandel.
Samenwerking CBL en FNV
De FNV en het CBL zijn in 2021 een onafhankelijk onderzoek gestart, waarin de risico’s op bijvoorbeeld uitbuiting en illegale arbeid worden bevestigd. Hoewel de Nederlandse spelers gezamenlijk een klein aandeel (4,8%) van de totale Italiaanse ingeblikte tomatenexport afnemen, wil het CBL transparantie in de volledige keten bewerkstelligen. CBL heeft een actieplan opgesteld dat de supermarkten branchebreed uitvoeren. Het plan bestaat uit een intensieve lobby van het CBL en ministeries in de EU, om deze onderwerpen breder te agenderen en te benadrukken dat dit niet alleen de verantwoordelijkheid is van de Nederlandse retail. Om de risico’s goed in de keten te kunnen mitigeren, is het cruciaal dat de standaarden (onder meer GLOBALG.A.P. GRASP) deze onderwerpen expliciet opnemen. Supermarkten zullen bij de standaarden aandringen ervoor te zorgen dat op bekende risico’s wordt gecontroleerd.
Actieplan Superunie
Naast het sector brede CBL-plan, heeft Superunie een eigen actieplan opgesteld per leverancier. Als eerste stap zijn we in 2021 naar Italië afgereisd om de situatie zelf te zien en in gesprek te gaan met onze leveranciers. In 2022 hebben we een second party audit laten uitvoeren om na te gaan of de, in de sector bekende issues, aan de orde zijn. Hieruit is vastgesteld dat er geen misstanden plaatsvinden bij de bezochte leveranciers. Daarnaast hebben we met onze grootste leverancier SAC gekeken naar de prijsopbouw aan de hand van een product.
Bouwen aan de toekomst
De reis van onze tomatenconserven
Onze tomatenconserven worden gemaakt van Italiaanse tomaten, die lokaal verwerkt en verpakt worden, voordat ze op transport naar Nederland gaan. Alle reguliere tomaten worden machinaal geoogst. Enkel van de biologische tomaten wordt een kleine 10% met de hand geplukt.
Onze partners
Superunie werkt al jaren nauw samen met leverancier SAC SPA uit Sarno. Deze leverancier is mede op basis van performance op sociaal gebied gekozen. SAC SPA stelt strenge eisen aan de arbeidsomstandigheden van arbeiders die werken voor de tomatenboeren en hebben verklaard dat in onze supply chains géén uitbuiting van seizoenarbeiders plaatsvindt. In 2021 is La Doria als nieuwe leverancier toegevoegd. Verder werkt Superunie binnen het CBL samen.
SAC SPA - Italy
“Superunie is the first retailer to really delve deep into our chain. Normally, customers don’t look beyond the social certification of our production locations, but Superunie wants to understand and see how and with whom we work. And they want to see proof of the necessary certificates from all our growers and everyone who works with us. They are really the first with this approach. With Superunie it feels like we are in the chain together.”